Daadkracht na donkere dagen
boordevol nieuw talent
Deze zevende editie van de Kunstbode staat in het teken van talent. Nu de wereld langzaam maar zeker heropent ontluiken gelukkig ook de kunsten weer. Behoedzaam ontvangen theaters en musea hun eerste bezoekers, het heeft lang genoeg geduurd. Maar hoe is het eigenlijk gesteld met al die makers en muzikanten, dansers en dirigenten, componisten en kunstenaars? Fotografen Roza Schous en Zahra Reijs schoten voor deze editie portretten van makers in hun atelier. Verstoten van publiek duurde voor hen de lockdown misschien wel het langst. En daarom is het nu goed alle opgehoopte energie en creativiteit te laten stromen en hier, in deze Kunstbode, kennis te nemen van een keur van kunstenaars, gevestigde namen en aanstormend talent.
Om nieuw werk te creëren en bij voorkeur nog dit jaar te presenteren opende Stichting Droom en Daad dit voorjaar het Makersloket waar 1.193 projecten gehonoreerd werden. Dat maakt nieuwsgierig en daarom stellen wij hier een aantal van deze makers aan u voor. Hopelijk gaat u ze de komende maanden tegenkomen op een podium of festival, in een museum of boekwinkel. Laat hun daden een inspiratie zijn voor uw dromen!
Kleurrijke composities met kledingstukken
Inez Naomi Correa Alves is modestylist en -ontwerper
“Mijn werk is uitgesproken kleurrijk en wat surrealistisch. Ik wil graag een verhaal
vertellen en zoek naar de esthetische grenzen tussen wat als ‘lelijk’ en ‘mooi’ wordt gezien door de maatschappij. Dat leidt niet zelden tot bijna absurdistische beelden die worden gepubliceerd in onder andere Volkskrant Magazine, het Parool, I-D Magazine en King Kong Magazine. Naast styling werk ik freelance als ontwerpster voor verschillende modemerken en momenteel ben ik mijn eigen label aan het opzetten: Versatile Forever. Een modemerk waarbij ik gebruik maak van rest-textiel als grondstof en daarmee nieuwe ontwerpen maak. Hiermee geef ik een tegengeluid op de huidige eenheidsworst binnen het commerciële modelandschap. Diversiteit en empowerment staan centraal binnen mijn merk, ik wil dat zo veel mogelijk mensen mijn ontwerpen kunnen dragen! Binnenkort worden de eerste campagne beelden geschoten en zal een unieke lancering plaatsvinden...”
Dansend lichaam, ontspannen geest
Elia Vitadamo, Gil Gomes Leal, Wesley Romm en Matilde Tommasini vormen de kern van dansgezelschap Amenti Collective
“Het zelfbewustzijn en de zelfontwikkeling van mensen vergroten via het lichaam, dat is onze missie. De connectie tussen lichaam en geest is belangrijk, net als een holistisch perspectief op de wereld. Op twee manieren dragen we hieraan bij. Binnen Amenti Movemeant leren we anderen onze bewegingsmethode die ontwikkeld werd door Amenti-oprichter Gil Gomes Leal. Met Amenti Theatre Company vertellen we over belangrijke thema’s met neo-mythische dansvoorstellingen.
De verbinding tussen kunst en maatschappij vinden we belangrijk, net als de verbinding tussen mensen onderling. Mensen inspireren ons. De psyche, het onderbewuste, rituelen en ervaringen: het leidt tot nieuw werk en nieuwe inzichten. Kunst leert ons nieuwe perspectieven en is in staat te verbinden in een tijd waarin polarisatie toeneemt. Door onvertelde verhalen en onbekende afzenders een podium te geven, kunnen we nieuwe perspectieven delen. Maar naast alle grootse artistieke ambities is tijd maken voor ontspanning en samenzijn belangrijk. In alles wat we doen zoeken we een balans, zodat we niet scheef groeien.”
Schrijven kan gelukkig altijd
Ernest van der Kwast is schrijver, programmamaker, presentator en buddy van jongeren via Rotterdamse Douwers
“Als programmamaker sprak ik in de lockdown online met schrijvers als Elif Shafak, David Grossman en Max Porter. Als schrijver liep ik een marathon om mijn nieuwe roman Ilyas in Rotterdam te bezorgen. Dat was zo’n succes dat mijn uitgever besloot dat ik mijn boek ook in Utrecht, Amsterdam, Den Haag en Haarlem moest rondbrengen. ‘De odyssee van Ilyas!’ riep mijn redacteur. Gelukkig wilde een producent van lichtgewicht e-bikes mij sponsoren. De thuiswerkende mens deed open in pyjama, bood een glaasje water of een stuk fruit aan, maar was soms ook teleurgesteld: ‘Bent u niet van Coolblue?’
Veel werk (lezingen, programma’s) is door de lockdowns weggevallen, maar schrijven kan gelukkig altijd. Als kunstenaar ben je ook zzp’er, en die raast nog wel eens door. Nu is er meer zuivere tijd om te scheppen. Max Porter vertelde dat hij schreef zoals een schilder verf smeert op een doek. Ik ben gaan boenen, woorden wrijven totdat ze glimmen. Er gloort licht.”
Klanken ontginnen en onophoudelijk onderzoeken
Aart Strootman is muzikant, componist en onderzoeker
“Wat gebeurt er als je instrumenten ontwerpt, parallel aan het compositieproces? Dat onderzoek ik in een promotietraject waarbij mijn studies gitaar, musicologie en muziektheorie versmelten. De afgelopen jaren kon doen wat ik het liefste deed: instrumentenbouw, musiceren en componeren. De eerste lockdown betekende geen concerten en optredens, waardoor ik de financiële lasten niet kon dragen. Ik ging aan de slag als docent en gaf online les aan conservatoria. Dat gaf stabiliteit, maar ook vierkante ogen en jeukende handen: ik wilde weer bouwen en musiceren!
Het leverde ook iets anders op: ik smeedde plannen voor mijn eigen groep, de bouw van microtonale instrumenten en werkte door aan mijn PhD. Het vele nadenken over wat ik écht wil doen als het weer kán was zowel frustrerend als verfrissend. Mijn conclusie? Ik wil creëren met de input van een grote groep inspirerende collega’s. Ik wil instrumenten uitdenken, klanken ontginnen, partituren schrijven en onophoudelijk onderzoeken.”
Woorden van papier, ramen vol troost
Chantal van Heeswijk is beeldend vormgever, conceptdenker, schrijver en maker
“Al 21 jaar noem ik mezelf beeldend vormgever, al past ‘conceptdenker’ ook. Net als schrijver, theatermaker en artistiek ondernemer. Alle omschrijvingen waren welkom in het afgelopen jaar. Hoewel velen vinden dat ik veel doe, voelt het voor mij natuurlijk. Ik schreef een boek, doe aan spoken word, maak illustraties en voorstellingen voor Oerol en de Parade. Mijn creatieve denkvermogen geef ik door tijdens workshops en af en toe maak ik installaties en ijssculpturen.
Ook in 2020 zat ikzelf niet stil, maar viel veel van mijn werk wel stil. Die plotselinge stop van iets dat je al jarenlang doet was beangstigend. Wat nu? Ik besloot ‘troostramen’ te schilderen bij verzorgings- en ziekenhuizen, met troostende teksten. Een paar maanden lang deden we dit een dag per week. Ook voelde ik nu ruimte om mijn tweede boek (Woorden van Papier, Uitgeverij Komma) te maken. Want hoe lastig ook, maken zal ik!”
“Welk trauma liepen mijn opa en oma op tijdens de migratie?”
Gabriella Adèr is journalist, onderzoeker en podcast-maker
“In 1969 trokken mijn opa en oma met hun gezin naar Rotterdam, om te werken in een fabriek in de haven. In My Big Fat Sicilian Family zoek ik uit welke invloed dit op hen had. Welk trauma liepen ze op tijdens de migratie, wat ruim 50 jaar later tot een schisma in het gezin leidde? Ik zoek uit welke invloed de migratie op mij, derde generatie, heeft. Is er sprake van een ‘generational trauma?’ En kan die keten verbroken worden?
Sinds 2013 werk ik aan diverse documentaire-projecten en daarnaast maak ik podcasts en radiodocumentaires voor KRO-NCRV, VPRO en NRC. Ik zoek steeds naar verhalen die de samenleving weerspiegelen en vooral verhalen met een duidelijke paradox intrigeren mij, misdaad bijvoorbeeld. Ik vertel graag iets over een bepaalde tijd en plaats in de maatschappij.”
Kunst kan kloven dichten
Ryan Djojokarso is choreograaf en theatermaker
“Tijdens mijn jeugd in Suriname was kunst geen vanzelfsprekendheid, maar ik gun iedereen dat wat kunst voor mij heeft betekend. Daarom wil ik kunst maken voor hen die het nooit zien. Met mijn voorstellingen zoek ik naar verbanden, tussen mensen, werelddelen, disciplines en kunstvormen. Ik zoek daarin mezelf en de connectie met anderen.
In mijn werk vertrek ik vanuit menselijke relaties en drijfveren, maar juist die staan nu in een ander daglicht. Geen knuffel meer, maar een groet en een grotere afstand. Wat betekent het als je geen contact kunt maken? We leefden al individualistisch en dat wordt steeds sterker. Wat gebeurt er met ons sociale gen? De pandemie legde de polarisatie binnen onze samenleving bloot. Dat leverde bij mij - mens, maker en iemand van kleur - nieuwe vragen op. Met de oprichting van Stichting LIBI wil ik het sociaal isolement doorbreken door verbindende verhalen te vertellen.”
Urban Bass voor verbinding
Ruben Bruil maakt elektronische urban muziek onder de naam Rubayne
“De muziek die ik maak onder de naam Rubayne noemen we ook wel ‘Urban Bass’ en is te omschrijven als internationaal en motiverend. Ik zie mezelf als een sfeermaker die voor verbinding wil zorgen met positiviteit, onder het mom ‘laat de muziek spreken, zodat we het woord kunnen verspreiden.’ Hopelijk kan ik straks weer meer optreden, om die impact te maken.”
Laten we de zachte randjes bezingen
Ntjam Rosie is artiest, zangeres en liedjesschrijver in de stijlen soul/funk/jazz
“Begin 2020 begon met de theatertour van productie “Dear Winnie”. Aansluitend stond de release van mijn zesde studioalbum FAMILY & FRIENDS en de bijbehorende clubtour gepland. Mijn laatste pre-corona optreden in Paradiso Tolhuistuin begin maart was zo fijn: de band en ik kwamen in de juiste flow. We waren nu écht klaar voor de tour. Maar die ging niet door.
Verplicht op de rem trappen was in eerste instantie best welkom: ik was toe aan een break en richtte me op thuiswerken en het gezin. Ik scherpte mijn doelen, nam tijd voor introspectie en zie nu beter waar mijn sterke punten liggen als maker. Het zorgde voor nieuwe bevindingen en inspiratie. Na een tijdje begon ik het podium enorm te missen. Mijn werk is mijn uitlaatklep, wat ik maak IS een weerspiegeling van wie ik ben. Verbeelding is het zachte randje van een soms harde wereld die zonder kunst voor mij eendimensionaal en ondraaglijk is.”
Boven de zeespiegel verheven
Boris Maas is kunstenaar en ontwerper van objecten en installaties
“De klimaatcrisis vraagt om oplossingen, maar ook om erkenning van bepaalde problemen. Daarom maakte ik ‘The urge to sit dry’. Deze metershoge stoel stijgt boven de zeespiegel uit en is groots, maar qua vorm en uitvoering fragiel. Ik hoop mensen nieuwsgierig te maken, ze verder te laten denken en kijken en ze op andere wijze te vertellen over grote maatschappelijke thema’s.
In 2020 maakte ik in opdracht van het Zuiderzeemuseum een nieuw kunstwerk genaamd 'Windwijzer’: een installatie van een rode en groene spiegel die om hun as draaien om de bak- en stuurboordzijde van de wind te tonen. Ontworpen in een tijd waarin de horizon niet verder reikte dan de huiskamer, verbeeldt dit project het gevoel van zelfbewustzijn, reflectie en veranderende perspectieven. Dit werk onderwerpt zich aan de windrichtingen en weerspiegelt mijn afgelopen jaar. Als kunstenaar deelnemen aan de maatschappelijke discussie vind ik nu meer dan ooit essentieel.”
Meer kunst & subcultuur!
Philip Powel is programmamaker en creatief producent
“In 2020 stopte ik als artistiek directeur bij muziekpodium BIRD, om zo ruimte te maken voor nieuwe plannen. Ik wilde me minder met besturen en meer met maakprocessen bezighouden. In veel opzichten moest ik mezelf daardoor opnieuw uitvinden. Mijn betrokkenheid bij makerscollectief Ruyzdael, waarmee ik een korte film maak, gaf energie. Toch vroeg het voortdurend anticiperen op veranderingen veel van mijn creatieve vermogen. Ik verloor een waardevolle vriend aan Covid-19 en dat eiste zijn tol, maar leidde uiteindelijk tot nieuwe inspiratie, bezinning en scheppingsdrang.
Mijn drijfveer nu, als programmamaker? Ik wil verschillende kunstdisciplines met elkaar verbinden en ‘nieuwe’ kunstenaars, subculturen en kunstvormen zichtbaar maken voor een groter publiek. Vooral de hiphop- en hedendaagse stadscultuur zijn mijn inspiratiebronnen. Ook in het samenbrengen van verschillende mensen, culturen en visies kan kunst het perfecte bindmiddel zijn.”
Muzikaal uithoudingsvermogen
Annette Schenk en Daniël Lehmann zijn musici en theatermakers
“De oprichting van muziektheatergezelschap Ausdauer – het betekent uithoudingsvermogen – was in 2011 voor ons de enige logische stap en een reactie op de bezuinigingen in de culturele sector. Wij willen muziek maken en verhalen vertellen, desnoods tegen de klippen op! Ons uithoudingsvermogen is in het afgelopen jaar op de proef gesteld. Het doet pijn om de voorstelling - die net zo’n mooie recensie kreeg - noodgedwongen uit te stellen. We missen de connectie met live publiek. Desondanks bood deze pauze de mogelijkheid om met een frisse blik naar ons werk te kijken en nieuwe ideeën te ontwikkelen.
Met regisseur en schrijver Paul Feld werkten we aan de nieuwe voorstelling De Prinses van Atjeh (première 2022). Met kinderboekenschrijfster Enne Koens schreven we een te ontwikkelen podcast met ‘luistertheater’ voor kinderen. Eindelijk maakten we een concertprogramma met muziek uit onze verschillende voorstellingen. Maar nu is het de hoogste tijd om weer te spelen!”
Vangt en bevrijdt emoties in geluiden en poëzie
S’yo Fang is componist, arrangeur en pianist
“De muziek die ik componeer, is een mix van muziekgenres variërend van moderne klassieke muziek tot hedendaagse jazz . Met mijn muziek wil ik de complexe menselijke emoties onthullen, door ze te vangen in geluiden die zowel klassiek als modern zijn. Dat doe ik met de S'yo Fang Group, waarin ik geschreven muziek, improvisatie en hedendaagse poëzie uit mijn moederland (Taiwan) mix.
Sinds vorige maand word ik een Nederlander. Voordat ik naar Nederland kom, speel ik alleen klassieke muziek. Daarna studeerde ik Jazz Piano aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en daarna de studies Compositie en Jazz Piano aan het Rotterdams Conservatorium. Ik werk tussen Rotterdam en Taipei, wat vorig jaar moeilijk was. Net als mijn samenwerkingen met allerlei (dans)theaters, organisaties en festivals zoals het International Madrid Jazz Festival en Jazzycolors Paris. Het is mooi als dat allemaal weer mogelijk is."
Veerkrachtige portretten op daken
Melanin Kris is poëtisch verhalenverteller
“In Poetic Portraits vond ik mijn kracht en signatuur. Deze serie bestaat uit zorgvuldig samengestelde poëtische portretten die ik reizend verzamel. Het zijn veerkrachtige verhalen op bijzondere locaties, zoals de daken van Rotterdam. Want daken en mijn werk prikkelen de verbeelding en bieden een fascinerende blik op onze dagelijkse leefwereld. Die prikkeling miste ik zelf even in 2020: ik voelde mij onzeker over de toekomst en mijn naasten, dus vroeg ik mezelf welke verhalen ik nog wilde maken. Ik vond opnieuw de verbinding met mijzelf en de natuur. Het leverde een frisse geest en ongekende creativiteit en levensenergie op.
Mijn kunst ontstaat vanuit noodzaak. Als maker experimenteer ik met het belichten van onderbelichte verhalen, actuele vraagstukken en vooruitstrevende ideeën, geplaatst binnen een sterk veranderende maatschappelijke context. Mijn oprechtheid maakt mijn werkwijze uniek. De mens activeren en inspireren tot wederzijdse waardering, empathie en dialoog, dat is voor mij de kracht van storytelling.”
Bespreekbaar maken door op te schrijven
Siham Amghar schrijft gedichten en korte verhalen
“Met mijn gedichten en korte, poëtische verhalen wil ik maatschappelijke thema’s aankaarten en die bespreekbaar maken. In 2014 won ik de El Hizjra literatuurprijs en daarna droeg ik voor tijdens diverse evenementen. Tijdens mijn deelname aan het Slow Writing Lab van het Nederlands Letterenfonds werkte ik aan een creatief onderzoek naar vrijheid, maar daarnaast vind ik de schrijf- en performance lessen die ik geef op basisscholen en het vmbo erg belangrijk.”
Online en offline leven dezelfde verlangens
Lotte Louise de Jong is mediakunstenaar
“De onderwerpen in mijn werk gaan vaak over onze relatie tot het digitale. Ik onderzoek de complexiteit en nuance van onderwerpen als intimiteit en verlangen. Mede door deze thematieken was 2020, naast verschrikkelijk, ook een erg interessant jaar: mijn research werd een stuk relevanter. Tijdens de lockdown zocht men massaal naar manieren om elkaar digitaal te ontmoeten. Online contact verving voor een groot deel ons fysieke contact. In mijn werk reflecteer ik op deze schijnbare tweedeling, waarbij in beide ‘werelden’ dezelfde verlangens en behoeftes leven.
Voor mij als kunstenaar was het een boeiende periode waarin ik veel inhoudelijke verbanden zag tussen mijn werk en sociale tendensen. Ik zie mijn werk als een vrijplaats, als een plek waar moraliteit plaats maakt voor nuance, humor en empathie, zonder de kritische blik te verliezen. Dat is mijn voornaamste reden om werk te maken: kritisch kijken naar onze eigen positie en ruimte te bieden voor reflectie.”
“Corona gaf een reden om hard aan mijn tweede EP te werken”
Omri Tindal is singer-songwriter, componist en danser
“Al vroeg was ik met muziek bezig en wist ik dat ik daarin verder wilde. Zo was ik lid van de close harmony groep Delighted en trad ik op met de Amerikaanse zanger Bilal. Vanaf mijn twintigste trok ik twee jaar door Nederland met theatergroep Soul Brother. In 2013 was ik finalist van de Rotterdamse MusicMatters award en daarna te zien in diverse musicals, waaronder The Passion waarin ik in 2017 Petrus speelde. Het liefst zing ik in de stijlen R&B en soul en in 2018 was het daarom tijd voor mijn eerste eigen EP ‘AlphA’. Sinds 2020 is mijn artiestennaam Omri AlpA. Tijdens corona liepen de optredens helaas terug. Voor mij was dat een reden om mijn oude vak als masseur weer op te pakken. Maar ook om daarnaast hard aan mijn tweede EP te werken! Ik kijk er nu naar uit om vanaf september 2021 weer de Nederlandse theaters in te gaan met de R&B Oldskool Hits 80/90 van John Williams.”
Van opera naar poppenspel op podiumschip
Marco Kalkman is poppenspeler met een eigen theater
“Na het Rotterdams Conservatorium componeerde ik het afgelopen decennium meer dan tien opera’s, waaronder De Pilgrimgirl (2021/2022), over het vertrek van Nederlandse pelgrims naar Amerika. Maar opeens lag alles stil en werd ik ernstig ziek. Toen het in september 2020 iets beter leek te gaan, waren er nauwelijks musici beschikbaar die in korte tijd iets nieuws wilden opzetten. Wat nu? Zonder er te lang over na te denken, heb ik mijn oude liefde – het poppenspel – opgepakt. Ik begon mijn eigen theater op een bijzondere locatie: het podiumschip en historische zeesleper de Fighter.
Voor mij zijn de voorstellingen een manier om mensen een gevoel van binding te geven met de wereld om hen heen. Dankzij de tweede lockdown was er tijd om een mobiel poppentheater uit te denken, gericht op bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen. De nieuwe voorstelling is geschikt voor ouderen met dementie: kort, met goed zichtbare poppen en gecombineerd met oude schoolliedjes.”
Nieuwe perspectieven presenteren
Genelva Krind is actrice en filmmaker
“SISA wordt de eerste Nederlandse televisieserie waarin twee zwarte vrouwen die in Rotterdam wonen centraal staan. Het toont het perspectief van de legale en illegale migrant in Nederland, en geeft je een kijkje in het leven van de zwarte vrouw en de zwarte gemeenschap van Caribische en
Afrikaanse afkomst in Rotterdam. Ik ben zelf migrant - ik groeide op in Suriname - en miste dit perspectief op televisie. Ik en Joosje Duk - met wie ik de serie schrijf - zijn allebei maatschappelijk geëngageerd en willen iets maken dat rauw en authentiek is. Eerder maakten we samen NIGHT, een korte film over micro-agressies. Deze film speelde op meer dan 25 filmfestivals wereldwijd en won de Huffington Post Arts Impact Award. Een mooi resultaat, al kies ik altijd voor rollen die iets vertellen. Ik ben gefascineerd door geschiedenis en psychologie en dat zie je terug in wat ik maak. Ik kies zorgvuldig welke verhalen ik wil vertellen.”
Muziek maken en het maximale eruit halen
MC’s Yellow en Ruwhel en DJ Jonchi zijn samen HipHopgroep WatWatIs
“Al een tijd maken we samen muziek en vanaf 2015 doen we dat samen onder de naam WatWatIs, bij HardHeaderz, het label van oudgediende rapper Far I. We groeiden op in de Rotterdamse straten, waar het er af en toe hard aan toe ging. Daar vertellen we over met onze muziek. We willen mensen raken, maar ook delen waar we zelf mee struggelen als twintigers die uit een gewelddadige omgeving komen. We hebben veel meegemaakt en gezien in onze jeugd, juist daarom willen we het negatieve nu omzetten in iets positiefs. Wat we willen? Het maximale uit onze carrière halen en genieten van de reis.”
Verbeelding vol verwondering
Hillegon Brunt is autonoom kunstenaar en tekenaar
“Elke dag zoek ik naar de raadselachtigheid van het leven om mij heen, als een ontdekkingsreiziger. Ik voel me bevoorrecht dat ik ‘het spel van verbeelden’ goed beheers, het maakt de wereld zoveel boeiender. In het afgelopen jaar kreeg ik daar alle tijd voor. Ondanks de onrust en onzekerheden werd het een jaar waarin ik de tijd kreeg om te experimenteren en nieuwe aanwinsten in mijn verzameling (natuur)voorwerpen te documenteren.
Honderden foto’s maakte ik, om steeds weer op een andere manier te kijken en op elk detail in te zoomen van deze fascinerende wereld die mij verwonderde en vervreemde. Het leverde een rijk archief vol schetsen en tekeningen op én het besef dat het in volle concentratie werken aan een gedetailleerde tekening zo belangrijk is. Dat neem ik nu graag mee in nieuwe plannen, om de toeschouwer zo een wereld aan te reiken waarin nog veel valt te ontdekken.”
Muziek die verder reikt dan het gehoor
Linh Luu & Marvin Lalihatu zijn producers van muzikale, artistieke projecten
“Wij zijn als artistiek project constant in ontwikkeling. Door elementen van IDM en techno toe te eigenen, creëren we een nieuw soort geluid met een fris perspectief. Dat perspectief is persoonlijk en maatschappelijk betrokken, gedreven door technisch, historisch en emotioneel onderzoek. Onze kunst komt het beste tot z’n recht in donkere nachtclubs, maar is ook steeds vaker in art galleries te vinden. Dit doen we door een diverse set van tegen-culturele invloeden en kunstvormen te combineren, waarbij we steeds vaker verder kijken dan puur alleen naar de muziek.
Wij vinden het heel belangrijk om ons publiek meer over onze Molukse en Vietnamese achtergrond te vertellen. Ook alternative fashion en new media art is van grote invloed op wat we doen. Ons audiovisuele project 'CACHE/SPIRIT' in samenwerking met Jeisson Drenth is daar een voorbeeld van, in dit project komen meerdere disciplines en verhalen samen in de vorm van installaties en performances. Muzikaal gezien laten wij ons steeds meer leiden door Zuid-Oost Aziatische, Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse geluiden, dat is ontzettend inspirerend. Het voelt alsof we weer iets geheel nieuws ontdekken en dat is precies wat we willen, ons brein blijven kietelen.”
Poëtisch activisme en harde realiteit
Sander Zweerts de Jong is beeldend kunstenaar, programmamaker en curator
“Sinds 2016 maak ik elke ochtend tussen 5 en 7 uur een tekening. Het is een mooi ritueel en geeft me een andere blik op de werkelijkheid. Kunst maken en ervaren draagt bij aan een milde, bredere blik die juist tijdens een pandemie nodig is. Op Buitenplaats Brienenoord maken we programma waarin vragen over de toekomst vaak centraal staan. De relevantie ervan is evident, en des te wranger was het uitstellen en afblazen ervan.
We hoopten dat de ellende ook iets hoopvols zou brengen, maar de werkelijkheid blijkt weerbarstig. De spanning, onrust en het ‘nieuwe normaal’: als maker met een antenne voor sentimenten vind ik het ingewikkeld erop te reageren. De hardheid van de samenleving overvalt me vaak. Ik zoek naar tegenwicht in tekeningen en tentoonstellingen en noem dat poëtisch activisme. Wij bouwen iets tegen de werkelijkheid aan met een andere smaak, kleur en intensiteit. Een natuurlijke plek voor ervaring en experiment, dat is Buitenplaats Brienenoord voor mij.”
Jongleren en reflecteren
Joris de Jong is circusartiest en bewegend jongleur
“Als circusartiest en bewegend jongleur werk ik aan poëtisch, theatraal circus. Naast mijn eigen werk, toerde ik met internationale gezelschappen en doe ik crossovers met dans, opera en poppenspel. Het afgelopen jaar was er een van schakelen en omdenken. Mijn eigen show Coffee Complex moest ik pauzeren, de show Square 2.1 (samen met Tall Tales Company) vertaalden we naar een digitale thuisbeleving. Met Scapino Ballet trad ik op in de grote zalen met max. 30 man publiek.
Deze ‘noodrem’ van het afgelopen jaar creëerde bij mij ruimte voor zelfreflectie, ontwikkeling, verdiepingen in dramaturgie, research en materiaalonderzoek. Het inspireert om te zien hoe makers vanuit alle disciplines met deze situatie omgaan. Zorgen voor verbintenis en écht contact maken, dat betekent kunst maken voor mij anno nu. Dat is nodig om wakker te schudden, te inspireren en te reflecteren. Hopelijk kunnen we dat snel weer ten volste beleven, met al onze zintuigen.”
Luisteren naar loslaten
Lisa Lukaszczyk is singer-singwriter
“Met mijn band Luka maak ik muziek die is te omschrijven als dromerige electro-pop, folk en soul. Artiesten als Feist, Sylvan Esso en Bon Iver vormden daarvoor de inspiratiebronnen. Mijn debuutalbum heet ‘First Steps of Letting Go’ en werd geproduceerd door Wannes Salomé. De weg erheen stond in het teken van een paar stappen terugzetten. Dat proces van loslaten leverde wel tien nieuwe nummers op! Je hoort verstilde elektronica, indiepop en allerlei spannends daartussen.”
Een podium voor ongehoorde stemmen
Nastaran Razawi Khorasani is performer en theatermaker
“Stress en ontspanning wisselden elkaar af in 2020. Na de eerste financiële stress, ontstond er ruimte voor creatie. Ik had nu alle tijd voor de onderwerpen waarover ik écht theater wilde maken. Daarbij wilde ik een podium bieden aan mensen die daartoe normaal geen toegang hebben, stemmen laten klinken die ongehoord zijn. In mijn voorstelling Songs for no one spreek en zing ik telefonisch met twee kinderen uit Iran. Ik ben live op het podium te zien, de kinderen zijn te horen. Zij groeien op in een islamitische dictatuur en ik wil weten hoe ze zich staande houden en wat hun dromen zijn.
Het zaadje voor deze voorstelling werd in 2019 geplant. Ik kwam net uit Iran terug en zag alles in een ander perspectief. In een documentaire (Matangi / Maya / M.I.A.) hoor ik de oproep om godverdomme het podium goed te gebruiken als je die mogelijkheid hebt. Dat was het begin van Songs for no one.”
Collectieve verbeelding en actie
Jeanne van Heeswijk is beeldend kunstenaar die het creëren van dynamische en gedeelde publieke ruimtes mogelijk maakt
“Met Training for the Not-Yet (TFTNY) werk ik aan een proces van collectieve verbeelding en actie voor een meer rechtvaardige toekomst. Want dat dit belangrijk is, bleek wel met alle onzekerheden en kwetsbaarheden van het afgelopen jaar. Tevens zag je ook de wijze waarop mensen en groepen die al bezig waren met zorg te dragen voor elkaar in moeilijke situaties voorbereid waren om samen te werken aan een gezamenlijke toekomst.
Qanat is zo’n groep die meewerkt aan TFTNY. Op dit moment werken we samen aan een presentatie bij het Gemaal op Zuid, waarbij een lichtkrant-installatie op poëtische wijze vertelt over de veranderende stad en het belang van water in Rotterdam, Marrakech en Ramallah. Hier kunnen nieuwe vormen ontstaan van kennisuitwisseling en bondgenootschap in een gemeenschappelijke strijd. De wijze waarop verken ik met vele anderen in het boek Toward the Not-Yet, Art as Public Practice waaraan ik werk met BAK, basis voor actuele kunst."
Het wonderlijke nabij
Tomas Mutsaers is fotograaf
“In mijn werk zoek ik naar het wonderlijke van de wereld. Ik kijk door mijn lens zoals een telescoop naar de atmosfeer en zoek naar alles wat zich ver weg en ergens achter bevindt. Dat kwam in 2020 abrupt tot een einde omdat ik de ziekte toen zelf kreeg. De milde vorm, maar het ziek zijn is voor mij niet overgegaan. Mijn wereld werd piepklein. Fysiek was het onmogelijk om te zoeken naar het verre onbekende.
Nieuwe projecten richten zich daarom op mijn eigen omgeving. Ik zie het nu als een uitdaging om mijn eigen plek op een nieuwe manier beeldend te onderzoeken. Ik heb meer oog voor het wonderlijke om mij heen. Tegelijkertijd ben ik me ook bewuster van mijn privileges. Ik heb groot geluk dat ik veilig vanuit thuis kan uitrusten en reflecteren op mijn werk. Kunst is hierbij een manier om met een kritische blik de wereld te benaderen en het ontsluiten van de schoonheid ervan.”