Mensen maken de Kaap
Creatief ondernemers vertellen over het belang van hun inspanningen in de Rotterdamse wijk Katendrecht, vroeger, nu en straks. Harry-Jan Bus en Rachèl van Olm richtten in 2008 theater Walhalla op. Ze zetten cultuur in als middel tegen verloedering en droegen direct bij aan ‘het nieuwe Katendrecht’, met een positiever imago. Geboren Kapenees Lorenzo Elstak denkt soms met weemoed terug aan het Katendrecht uit zijn jeugd. Met zijn sociale ondernemingen streeft hij naar eenzelfde saamhorigheid voor het toekomstige Katendrecht.
Theater Walhalla, groots door kleinschaligheid
In 2006 fantaseerden Harry-Jan Bus en Rachèl van Olm over hun gedeelde droom, een klein theater. In 2008 opende Theater Walhalla haar deuren. Ze bestieren de boel met veel bravoure en betrekken de buurt actief vanaf de start.
Harry-Jan heeft vanavond een optreden met De Tunes, het trio waarmee hij al dertig jaar optreedt. ‘Wat is er mooier dan optreden in je eigen theater?!’ Die passie voor het vak was ook de drijfveer achter de oprichting van het theater. Harry-Jan: ‘In 2006 zaten we op het terras te mijmeren over later. Rachèl vertelde dat ze met mij een theatertje zou willen starten. Een vriend adviseerde om er werk van te maken, en wel op Katendrecht. Het was hier toen nog gribus. De veilig-heidsindex was onder de vier, maar juist cultuur kan die tendens doorbreken.’
Katendrecht op de culturele kaart
Het was crisistijd en Harry-Jan en Rachèl bewogen tegen de stroom in, als privaat initiatief in een moeilijke wijk. Toch waren ze overtuigd van de meerwaarde, voor de stad en de buurt. Rachèl: ‘Wij streefden naar een kleiner theater, naar een intimiteit die er nog niet was in Rotterdam én naar een positiever imago voor de buurt.’ Met festivals als Nacht van de Kaap en het Kid Dynamite Jazz Festival zette Theater Walhalla Katendrecht op de culturele kaart.
Katendrecht veranderde, het theater groeide. Onveranderd bleef de persoonlijke aanpak, Rachèls modus operandi. ‘Ik zou het niet anders kunnen en beschouw iedereen hier als familie, ook artiesten. Veel theaters hebben klinische kleedruimtes, maar wij wilden er juist een warme plek maken.’ Die persoonlijke aanpak gaat nog verder.
Sinds 2017 heeft Walhalla een eigen productiehuis: Werkplaats Walhalla, aan de Tolhuisstraat. Rachèl: ‘Werkplaats Walhalla is een podium voor jong talent. Zo geven we hen de kans om verder te ontwikkelen. Hier kunnen makers experimenteren, zoals wij dat in de begintijd ook deden. Dat leidt tot mooie producties. Onze eigen producties vertellen ook het verhaal van Rotterdam. Zoals buurtsoap Café de Kapenees en dit jaar de kerstvoorstelling Tante Bennie heb een kutkerst, onder regie van Loes Luca.’ Dit verhaal speelt zich af in een Kaapse nachtclub in de jaren ‘60 en is gebaseerd op waargebeurde verhalen. Want die zijn soms zo sterk, dat verzín je gewoon niet.
Lorenzo Elstak: ‘Vier de verschillen, benut de overeenkomsten’
Lorenzo Elstak is sociaal ondernemer, danser en geboren Kapenees. De buurt veranderde, hij bleef. Vanwege zijn moeder, zijn familie en vanwege Katendrecht zelf. De buurt zit in zijn bloed en is als een warm bad. De laatste jaren koelde dat bad wat af en daarom draaide Lorenzo zelf de warmwaterkraan open.
Vraag hem niet om een elevator pitch te geven, want in één minuut zijn ‘wat en waarom’ uit de doeken doen vindt Lorenzo lastig. Met stichting Ik Ben Wij staat de positieve invloed op de ontwikkeling van jongeren centraal. Met zijn laatste geesteskind Platform Katendrecht streeft hij binnen zijn eigen wijk naar verbinding door middel van kunst en cultuur, een zaadje dat in zijn jeugd werd geplant. Lorenzo: ‘Ik kwam in aanraking met muziek, kon zelf met instrumenten experimenteren en vond in dansen mijn ultieme uitlaatklep. Die ervaring gun ik alle jongeren die hier opgroeien. Het voelt als mijn plicht om bij te dragen aan mooie herinneringen van de nieuwe garde.’
Culturele ijsbreker op koers
Met de verandering van zijn eigen buurt werden contrasten tussen bewoners scherper. Juist daarom vindt Lorenzo verbinding belangrijk. ‘Met elkaar praten is het recept voor saamhorigheid. ‘Vier de verschillen, benut de overeenkomsten,’ is mijn motto. Met Platform Katendrecht wil ik mensen uit de buurt bij elkaar brengen om kennis te delen op onze nieuwe plek aan de Tolhuislaan. Ik wil educatie aantrekkelijk maken. Als jongerenwerker in de Tarwewijk organiseerde ik dialoogsessies die moeizaam verliepen, tot ik besloot te starten met een optreden of sketch. Het was de ultieme ijsbreker.’ Op een creatieve manier zorgde hij voor verbinding. Met Platform Katendrecht wil Lorenzo precies dat bereiken. Het wordt een new school buurthuis waar mensen niet alleen voor de koffie, maar ook voor kunst, cultuur, ondernemerschap en sport komen. Over sport gesproken: Lorenzo toont foto’s van toestellen die hij met Citylab010 ontwikkelde voor de Kaap Workout route. ‘Het zijn mooie objecten die iets over Katendrecht vertellen én uitnodigen tot een work out.’ Bij de gele hijskraan staat ‘Wie valt, hijst zichzelf weer op.’ Het illustreert Lorenzo’s wilskracht en de positieve benadering die hij wil overbrengen.
Ik Ben Wij & Platform Katendrecht
-
Ik Ben Wij werkt sinds 2016 aan een inclusieve samenleving met kunstzinnige programma’s voor scholen, in teams en ‘in de wijk’. Platform Katendrecht streeft eveneens naar verbinding en focust daarbij op de jongeren van Katendrecht. Een nieuwe locatie aan de Tolhuislaan fungeert als buurthuis en faciliteert verbinding en verdieping, met cursussen en lezingen door en voor de buurt.