Art Rotterdam hervormt de kunstmarkt

Art Rotterdam-directeur Fons Hof organiseert dit jaar de 21e editie van ‘zijn’ beurs ‘om jonge kunst te ontdekken.’ Wat doet hij om de beurs jong te houden en hoe heeft dat zijn eigen blik op kunst veranderd?

Art Rotterdam wordt geprofileerd als beurs om jonge kunst te ontdekken. Wat is jonge kunst?
‘Jonge kunst is nog niet gerenommeerd en gemaakt door de nieuwste generatie kunstenaars. Op onze beurs zie je de nieuwste ontwikkelingen in de kunstwereld. Het is een sterk profiel dat we hebben en wat past bij de Nederlandse kunstmarkt. Er is hier geen traditie van grote budgetten, en kunst van jonge makers is nu eenmaal betaalbaarder dan van gevestigde namen.’

Wat doet u om het imago van jonge kunstbeurs te waarborgen?
‘Het Mondriaan Fonds organiseert de tentoonstelling Prospects & Concepts dit jaar voor de achtste keer. Daarmee vergroten we de zichtbaarheid van beginnende beeldend kunstenaars. Veel Nederlandse galeries zijn met talentontwikkeling bezig en zo profileren we ons ook internationaal. We borgen dat imago met onze programmering.’

In 1993 startte u Galerie Hof & Huyser in Amsterdam, een plek voor hedendaagse kunst. Hoe kwam Art Rotterdam op uw pad?
‘In 2000 was de focus van de Nederlandse kunstwereld nog erg

nationaal en bleek er behoefte aan een tweede grote kunstbeurs, naast de KunstRAI. Wij exposeerden met de galerie op een antiekbeurs in de Cruise Terminal, waar zij ruimte hadden gereserveerd voor hedendaagse kunst. Toen hoorden we dat de Cruise Terminal vier maanden later een plek vrij had en zocht naar invulling. Daar hebben we op geanticipeerd met de eerste editie van Art Rotterdam. Het was een spontane actie, maar kreeg een vervolg. Bij de tweede editie deed een aantal grote galeries mee, dat was een belangrijke ontwikkeling. Er kwam meer internationalisering in de markt, hedendaagse kunst werd vaker geveild en kunstenaars groeiden uit tot beroemdheden. De markt kwam in beweging en is dat nog steeds.’

In 2009 stopte u met de werkzaamheden als galeriehouder en bent u zich volledig gaan toeleggen op Art Rotterdam. Waarom?
‘Het was lastig om het allebei goed te blijven doen. Toen mijn compagnon Michael Huyser een baan aannam als museumdirecteur, heb ik voor Art Rotterdam gekozen. Hier kan ik meer als ondernemer opereren en echt meebouwen aan de kunstmarkt.’

Over ondernemen gesproken: u bent sinds 2018 medeoprichter van GalleryViewer.com, een online platform waar galeries hun kunstwerken aanbieden. Druist dat niet in tegen de beleving die u met Art Rotterdam nastreeft?
‘GalleryViewer.com is een nieuwe stap in een veranderende markt. Vroeger waren er veel grote kunstverzamelaars met veel kennis en grote collecties. Die verzamelaars zijn er nog steeds, maar de jongere generatie zoekt naar een andere manier om zich te verhouden tot kunst en besteden hun budget anders, ze zijn breder georiënteerd en dus gebaat bij een breder aanbod. Daarnaast zijn het mensen die hard werken voor hun geld, vaak ondernemers. De nieuwe kunstverzamelaar heeft niet zoveel tijd en oriënteert zich graag online. Daar spelen wij met GalleryViewer.com op in. Online bijt offline niet: veel kopers willen de werken eerst zien voordat ze het aankopen en bezoeken dus alsnog de beurs of galerie.’

Bent u nog in staat om te genieten van de kunst waar u voor uw werk mee in aanraking komt?
‘Jazeker! Ik vind het belangrijk om mijn eigen oog te blijven ontwikkelen, net als mijn visie op kunst.’

Is uw blik en visie op moderne kunst in de loop der jaren veranderd?
‘Ja, toch wel. De tentoonstelling This Progress, van Tino Sehgal in het Guggenheim Museum in New York in 2010 heeft de ruimte van wat kunst kan zijn, vergroot voor mij.

Hij heeft een performance gemaakt van het discours over kunst. Die veranderingen van gedachten over kunst, dat is een geleidelijk proces. Net als de veranderingen in de kunstwereld zelf. Typisch voor de huidige generatie kunstenaars is bijvoorbeeld dat ze zo multidisciplinair werken. Met bewegend beeld werken is nu bijvoorbeeld totaal normaal, dat was het vroeger niet.’

Hoe zien we die veranderingen terug op de beurs?
‘Projections, de sectie voor film- en videokunst, hebben we al heel lang en ontstond vanuit de behoefte om videokunst te emanciperen. We wilden het op een goede manier in de beurs integreren. Om met aandacht naar een video van tien minuten te kijken, is een aparte ruimte nodig. Vanaf dit jaar doen we datzelfde voor performancekunst: met The Performance Show bieden we een aparte plek voor deze kunstvorm op een prachtige locatie, bij AVL Mundo.’

Wanneer is de beurs voor u geslaagd? Heeft dat met bezoekersaantallen of kunstverkoop te maken?
‘Het aantal buitenlandse bezoekers is belangrijk, net als de verkoop. Dat blijft toch het business model van een kunstbeurs. Kwalitatief gezien zijn de recensies belangrijk, net als de uitkomsten van de bezoekersenquête. We doen het zo goed mogelijk. In de eerste plaats wil ik dat de beurs een emanciperende functie heeft. Ik vind het geweldig dat ik eraan kan bijdragen dat jonge kunst gekocht kan worden. De kunsteconomie hervormen en een boost geven, dat is mijn doel.’