Kleding als verlengstuk van de ziel
Mirjam Manusama toont collectie Anima | Animus tijdens de New York Fashion Week
Uitgenodigd worden voor deelname aan de New York Fashion Week is voor Mirjam Manusama (1991) de climax van het pad dat ze als maker bewandelde. Als kind herkende ze haar kracht in het maakproces. Ze leerde maatkleding maken, ging naar de academie en vond haar signatuur én de naam die daarbij paste: Manusama Nuance. Die nuance schuilt in de vormen en texturen van haar kleding. De gelaagdheid ervan refereert aan de lagen van een persoonlijkheid. Om tot de collectie Anima | Animus te komen, moest Mirjam eerst haar eigen laagjes afpellen tot de kern. Mirjam: “Alles wat ik maak, van mode tot kunst, komt daar vandaan.”
In 2017 richtte Mirjam Atelier Manusama op in Rotterdam, voor maatkleding in opdracht. In 2020 ging ze verder onder de naam Manusama Nuance, een avant-garde label met collecties die de seizoenen overstijgen. In De Wasserij, een plek voor innovatieve mode in Rotterdam Noord, werkt de geboren Zeeuwse aan kledingstukken met onderscheidende asymmetrische vormen en draperingen. Alles wordt hier analoog ontworpen en handgemaakt. “Duurzaamheid schuilt vooral in de bewuste keuzes die ik maak. Mijn kleding is bijvoorbeeld op veel manieren en het hele jaar door te dragen en wordt in kleine oplages gemaakt.”
Mirjams donkere verschijning steekt af tegen de lichte muren van haar studio, zoals ze als baldadige puber contrasteerde met het brave Middelburg. Sinds 2015 draagt ze alleen nog maar eigen creaties, veelal in zwart. Zo kan ze zich volledig richten op het vouwen, vormen en draperen van de stoffen. Mirjam boetseert met textiel, ambachtelijk en op maat voor lichaam en ziel. Aan de muur hangen mandala-achtige pentekeningen in lijsten: de yoni-serie, waarmee ze haar eigen vrouwelijkheid herontdekte. De scherpe, zwarte lijnen en zachte, ronde vormen echoën in de kledingstukken op de rekken ervoor en herinneren Mirjam aan een belangrijk inzicht: ze is niet uitsluitend ontwerper, maar een maker in de breedste zin. Haar collectie is een logisch gevolg van haar ontwikkeling. Aan de hand van drie voorwerpen vertelt Mirjam hoe ze werd wie ze is.
Mirjam boetseert met textiel, op maat voor lichaam en ziel
Tekenen
“Dit is een tekenschrift uit mijn basisschoolperiode op de Vrije School in Middelburg. Hier wordt gekeken naar persoonlijke groei en de creatieve ontwikkeling is daarbij niet ondergeschikt. Dat was voor mij een fijne basis, want ik was niet de beste leerling en haalde mijn zekerheid uit creativiteit. Vier jaar geleden zat ik in een kleine identiteitscrisis als maker, tekenen werkte toen helend. Ik deed illustratief werk en kreeg interesse in tatoeëren. Mode raakte even op een zijspoor en het voelde alsof ik een keuze moest maken. Toen kwam ik dit boek tegen. Ik herkende mijn jongere zelf en zag daarnaast parallellen met mijn huidige ik. Ik realiseerde me door dit tekenschrift dat ik niet hoef te kiezen, dat ik het beide ben en kán.”
Mode & Maatkleding
“Mijn afstudeerwerk voor de mbo-opleiding Mode & Maatkleding in Hilversum toont voor het eerst mijn signatuur. Dit was de eerste stap naar mijn huidige handtekening: zwart, asymmetrie en gevouwen vormen. Direct daarna ging ik naar de Kunstacademie (HKU) in Utrecht, waar ik koos voor de richting Fashion Design. Een langgekoesterde droom ging in vervulling, maar toch startte ik niet aan het derde jaar. Ik had al een signatuur ontwikkeld, maar op de HKU werd verwacht dat ik ook iets anders toonde, waardoor alles wat ik maakte een concessie werd. Dit afstudeerstuk representeert voor mij de eerste stap naar mijn eigen merk. Toen ik nog dacht dat ik de academie nodig had om te groeien, maar eigenlijk al goed voor ogen had wat ik wilde.”
Dans
“Voor de theatervoorstelling ‘Ayahuasca’ van Amenti Theatre Company - het collectief van mijn partners danser Gil Gomes Leal en Elia Vitadamo - maakte ik de kostuums. Ik ontwierp voor de specifieke bewegingen en lichamen van de dansers. De kleding belemmerde niet, maar gaf juist een extra dimensie. Daarvoor hield ik al veel rekening met beweging in mijn kleding, maar dit project was een eye opener omdat ik dat hierin allemaal zo goed kwijt kon. De kledingstukken geven goed weer hoe ik te werk ga: vanuit persoonlijkheden en ervaringen. Je ziet die gelaagdheid en vrijheid – het aanpassingsvermogen van mijn stukken – nog steeds terug in wat ik maak. Ik besefte toen dat ik me daarin verder wilde ontwikkelen. Sindsdien denk en werk ik niet in ‘mannelijk’ of ‘vrouwelijk’, maar gender conscious, voor het menselijk lichaam in het algemeen. Want alle lichamen zijn anders. In mijn nieuwe collectie zie je daarom veel oversized stukken die je kunt aantrekken of vastmaken en steeds anders kunt dragen, afhankelijk van je lichaam, bui en de seizoenen.”
“Met mijn ontwerpen wil ik een verhaal vertellen”
Van tekenen als creatieve basis en het kledingstuk dat de koers voor haar eigen label bepaalde tot de vrijheid die dans in haar kleding bracht: alle stappen leidden tot dat wat Manusama Nuance nu is. Haar eerste collectie Anima | Animus wordt in september 2021 gepresenteerd tijdens de New York Fashion Week. “Het gaat over het mannelijke in het vrouwelijke en andersom, een rode draad in mijn werk en hoofdstuk 1 van mijn merk. Met mijn ontwerpen wil ik een verhaal vertellen dat zich verder ontvouwt in de hoofdstukken hierna.”