Haar van boven
Column Wilfried de Jong
Oog in oog wil ik nog eens staan met mijn bronzen engel. Mijn arm op haar schouders leggen. Haar vleugels kunnen strelen. Samen uitkijken over de Maas en de lampen in de kamers van Hotel New York tellen.
Het is onmogelijk. Onbereikbaar kijkt ‘de gevleugelde vrouwenfiguur’ (de officiële omschrijving, ik zeg gewoon ‘engel’) vanaf zo’n tien meter hoogte op de punt van een monument annex fontein aan de Veerkade in Rotterdam. Het is een eerbetoon aan Pieter Caland, de civiel ingenieur die de Nieuwe Waterweg tekende.
Het beeld stond vanaf 1907 op de Coolsingel maar het werd vanwege verkeerstechnische redenen in 1939 verplaatst.
Beelden op een hoge sokkel, op een stenen reuzenspeld. Kennelijk moeten we opkijken naar schrijvers, goden en heersers. Afstand houden. Tegenwoordig biedt een eenvoudige drone soelaas. Maar een mens wil toch het liefst dicht op kunst zitten; klodders verf zien, de inzet van een beitel in steen, de korrel op een foto.
Daniel Buren is een bekend Frans kunstenaar. Met slimme ingrepen weet hij oud werk van anderen weer van glans te voorzien. Tijdens de Beeldenroute ’88 was hij uitgenodigd iets te maken voor het 750-jarige Rotterdam. Buren zag het vergeten Caland-monument staan. Van platen en buizen liet hij een metalen trap bouwen om de obelisk heen. Zonder entreebewijs kon je omhoogklimmen tot je recht tegenover de engel stond. Dat hoofd; haar zwoele blik, met een touch of arrogance. Ze kreeg weer zo’n stomme Rotterdamse bijnaam: Haar van boven.
Ik heb de engel in dat jaar meermaals in de ogen gekeken, vaak in de nacht. Alleen. In beschonken toestand fluisterde ik verkeerde dingen in haar oor. Het schaarse licht viel telkens weer anders op haar verweerde gestalte.
Burens metalen trap is in 1988 afgebroken. Sindsdien moet ik weer omhoog turen. Mijn statige vriendin is alweer 34 jaar alleen. Dit verdient de engel niet. Wie helpt deze muze van de kunst in de open lucht van haar eenzaamheid af? Een afgekeurde houten trap van een glazenwasser en we komen al een heel eind.