In de ruim 4 duizend vierkante meter grote Onderzeebootloods klapt Neil Wallace demonstratief in zijn handen. Dezelfde ‘zeven tot acht seconden’- nagalm hoorde hij vorig jaar in St. John the Divine. In de New Yorkse kathedraal werd eenmalig Drift Multiply gespeeld van de Amerikaanse componist Tristan Perich, een stuk voor vijftig violisten en vijftig 1-Bit elektronica met mini-speakers.

Wallace bepaalde toen nog de programmering van de op één na grootste concertzaal van Nederland, de Rotterdamse Doelen. Nu is hij een van de drijvende krachten achter BIG IDEA. Met cultureel ondernemer Léon van Geest wil hij, als stimulans voor het culturele ‘jonge makers-klimaat’, grootschalige en spraakmakende podiumkunstproducties naar Rotterdam halen. Bij voorkeur op spectaculaire locaties, zoals de voormalige RDM-loods op Heijplaat met vrij uitzicht op het scheepvaartverkeer. Voor BIG IDEA #01 zijn de executive producers een on-Nederlands grote productie aan het voorkoken. Aan deze edite van Drift Multiply doen niet alleen 50 violisten mee van DoelenEnsemble Jong, studenten van Codarts en het Koninklijk Conservatorium Den Haag, maar ook 60 jonge dansers, afkomstig van Codarts. De voltallige dansopleiding wordt zes weken begeleid door een legende in hun vakgebied. Lucinda Childs (79) maakt speciaal voor de voorstellingen op 17 en 18 oktober haar eigen choreografie.

Rollercoaster

De bedenkers van BIG IDEA zijn vereerd dat, behalve Perich en zijn vaste dirigent Doug Perkins, ook de Amerikaanse koningin van minimal dance naar Rotterdam komt. Wallace, terwijl achter hem een gigantisch dok langsvaart: ‘Childs heeft gewerkt met grootheden als Philip Glass, Frank Gehry, Robert Wilson en Steve Reich. Ze is ook een enorme fan van Tristan Perich. Toen zij vorig jaar werd gevraagd kwam er direct een reactie; ze was vereerd om een choreografie bij zijn muziek te mogen maken. Omgekeerd zei Perich: The Lucinda Childs?! Hij kon het niet geloven.’ Hoe ‘groot’ de geluidskunstenaar en choreografe ook zijn, de jonge dansers en musici hadden geen idee wat hen te wachten stond. Wallace: ‘Vooral voor de violisten wordt het een rollercoaster…’ Van Geest: ‘Ik denk dat 99 procent nog nooit van Perich had gehoord, met uitzondering van de moderne muziekmensen. Voor hen is hij een cultnaam.’ Wallace: ‘Toen de studenten voor het eerst de noten op de lessenaars zagen, zullen ze gedacht hebben: wat ìs dit?! Voor Drift Multiply heeft Perich voor vijftig violisten vijftig verschillende partijen geschreven. Je hoort zelden een unisono lage A of B-cis, maar een rijk, vijftigstemmig stuk. Het geluid is overweldigend. Elk instrument wordt versterkt door 1-Bit elektronica en kleine speakers die een soort minicomputer zijn. Het is een idioom van snel bewegende patronen waarbij iPads een digitaal tijdsignaal geven zodat de spelers weten waar zij zijn.’

Dromerig

Gecoacht door drie New Yorkse ‘aanvoerders’ en zeven Nederlandse musici zijn de violisten klaargestoomd. De Codarts-dansers oefenen met muziek op tape, verdeeld over drie groepen. Tot het laatste moment blijft het spannend: in de repetitieruimtes is de nagalm volgens Wallace 0,00 seconden en pas de dag voor de voorstellingen spelen musici en dansers met elkaar in de Onderzeebootloods. Van Geest: ‘En daar gaat het om. Het wordt voor iedereen een ervaring om nooit te vergeten.’ Wallace: ‘De muziek beweegt heel snel maar tegelijkertijd krijg je een gevoel van verstilling. Voor wie niet van minimal music houdt zeg ik: het is toegankelijke muziek, zachtaardig en dromerig.

Neil Wallace: ,,Waarom ik ben gestopt als programme director van de Rotterdamse Doelen? Omdat ik terug wilde naar m’n roots. Ik wil grote dingen op locatie organiseren, zoals vroeger in Glasgow.’’

Cultureel ondernemer Léon van Geest, onder meer bekend van de Rotterdamse Dakendagen: ,,Neil had het idee om in Rotterdam grote producties als die van de Ruhrtriënnale te gaan brengen. In gigantische industriële gebouwen is daar driejaarlijks onconventionele muziek en dans te zien tot en met toneel en performances. Ik zei: ik vind het niet interessant om voor de Rotterdamse elite te programmeren. Ik wil graag de infrastructuur versterken van podiumkunsten. Door jonge makers te koppelen aan grote namen. Zodat ze leren van hun helden.’’

Wallace: ,,Ik dacht meteen: dit idee is heel sterk. Het inspireren van jonge makers, uit welke dicipline dan ook, komt ten goede aan het culturele bestel van de stad. Zeker als je samenwerkt met bestaande instellingen, zoals nu voor Drift Multiply. Niet alleen doen 110 violisten en dansers ervaring op, maar bijvoorbeeld ook jonge Rotterdamse lichtontwerpers.’’

Van Geest: ,,Even los van déze productie, het gaat bij Big Idea om jonge talenten en om diversiteit; daarin schuilt de waarde. Daarom gebruiken we de hashtag ‘01’. Wie weet programmeren we volgend jaar een circusproject of een groot beeldend kunstenaar.’’

Wallace: ,,Mensen kunnen niet bij ons shoppen; we zijn geen loket. We zijn op zoek naar ideeën om vervolgens jonge talenten iets te laten maken op het niveau van de Ruhrtriënnale, met instellingen die willen aanhaken en op spraakmakende locaties. We willen met deze jonge makers samenwerken en hun droom mogelijk maken, zonder concessies te doen aan de kwaliteit.’’