GROOT Rotterdams Atelier Weekend

In aanloop naar het Groot Rotterdams Atelier Weekend nam de Kunstbode een kijkje bij twee ateliercomplexen: de gevestigde kunstenaarsenclave Stichting B.a.d en nieuwkomer de Huidenclub.

Het atelier van Antye Guenther is een lange smalle pijpenla, met in het midden een ronde oven. In de kasten tegen de wanden staan keramieken sculpturen opgesteld. Ze hebben min of meer dezelfde grillige vorm, maar steeds wisselende, vrolijke kleuren. Bij nader inzien lijken het wel hersenen. ‘Het zíjn hersenen,’ zegt Guenther. ‘Die van mijzelf. Ik heb een MRI-scan laten maken en met behulp van software heb ik mijn hersenen naar keramiek vertaald. Telkens een beetje vervormd en gemanipuleerd.’ Ze legt twee tegeltjes op haar hand, waarop ze proefjes met glazuur heeft gedaan. ‘Ik onderzoek hoe je informatie kunt verwerken in keramiekglazuur,’ zegt de kunstenaar, wier werk zich op het snijvlak van wetenschap, science fiction en feminisme bevindt.

Guenther is één van de achttien kunstenaars die permanent atelier houden in de voormalige huishoudschool in Oud-Charlois, die al meer dan dertig jaar de thuishaven is van Stichting B.a.d. Naast die achttien kunstenaars, verblijven in het gebouw ook artists in residence, die telkens wisselen. Samen doen ze mee aan het Groot Rotterdams Atelier Weekend op 24 en 25 september, waarin Rotterdamse kunstenaars hun ateliers openzetten voor publiek. De bewoners van Stichting B.a.d – ‘Badders’ noemen ze zich – dragen samen zorg voor het gebouw, en trekken zich aan elkaar op. ‘We organiseren samen tentoonstellingen en zogenaamde B.a.d-nights, waarop we aan elkaar presenteren waar we mee bezig zijn,’ vertelt Karin Arink, die in de gezamenlijke binnentuin met Inge Aanstoot aan een ijskoffie zit.

Arink: ‘Het elkaar tegenkomen werkt verbindend. Je brengt elkaar op ideeën.’ Aanstoot: ‘Het voorkomt dat je op je zolderkamertje je eigen gedachten gaat zitten herhalen.’

Focus op schoonheid

Ook Janine Schrijver, Badder van het eerste uur, gunt ons een kijkje op haar werkplek. Het staat er vol foto’s. Op de grond, op stoelen, aan de wand en in lichtbakken. Het zijn foto’s die de fotograaf in de buurt nam, voornamelijk in het Zuiderpark, waar ze graag wandelt. ‘In stadsparken onderzoek ik de complexe relatie tussen mensen en natuur. Het verlangen ernaar en de omgang ermee. Er zit veel liefde in mijn werk. Ik sluit mijn ogen niet voor het lelijke en armoedige, en daarvan is er hier in Rotterdam-Zuid genoeg, maar ik focus graag op de mooie dingen.’ Haar foto’s verraden een uitzonderlijk oog voor detail. ‘Fotografie is mijn voertuig om met mijn intuïtie en gevoeligheid om te gaan,’ zegt ze. Net als vijf andere Badders wérkt Schrijver niet alleen in het complex, ze woont er ook. Samen met haar man Marco, die videokunstenaar is, en hun twee kinderen. ‘Dat is best bijzonder, ja,’ zegt ze. ‘Dat hier ook mensen wónen, met partners en kinderen, betekent ook iets voor de buurt.’
Voorbeeld: de kinderen van de kunstenaars gaan naar school in de buurt en nemen vriendjes en vriendinnetjes mee naar huis, die op deze manier kennismaken met het kunstenaarsbestaan. En met de mogelijkheid een creatief beroep te hebben. Of een alternatieve vorm van samenleven en -wonen. ‘Ook door de raamexpo’s en events die we organiseren, vervullen we een buurtfunctie,’ zegt Schrijver. ‘Laatst zag ik een opa met een kleinkind stilstaan bij onze raamexpo. Het kind wees de ramen één voor één aan: dát is kunst en dát is ook kunst en dát ook. Ik vind dat leuk om te zien.’

Papier-maché

Terug naar de begane grond. Karin Arink verontschuldigt zich voor de chaos in haar atelier. ‘Ik bewaar nou eenmaal alles.’ Tussen de dozen, de ladders, de tafels en stoelen, de rollen stof, het glaswerk, de proppen, de knoopjes, de garens en andere paperassen, staat een grote, vierpotige constructie. Arink was juist bezig het gevaarte van een nieuwe laag krantenpapier te voorzien. ‘Ik werk graag met papier-maché omdat het hergebruik is van kranten, van beeldcultuur. Dat zorgt voor een extra laag in mijn werk, dat altijd gaat over de vraag: hoe besta ik als mens en hoe verbind ik me met anderen? Ik probeer in te zoomen hoe ik me, fysiek, in een situatie voel. Vanuit dat gevoel creëer ik werk.’

Ze heeft de neiging haar atelier voor het Groot Rotterdams Atelier Weekend grondig op te ruimen. Tegelijkertijd zegt de chaos veel over hoe ze werkt. Ze weet dat de mensen dáár juist voor komen. ‘Maar het mooiste van deze plek,’ wil Arink benadrukken, ‘is het collectieve. Het is een parel, die wij als groep graag met een groot publiek willen delen. Zodat mensen kunnen zien hoe we hier werken en leven, maar ook hoe wij ons als kunstenaarsgroep hebben weten te verenigen, hoe we voor dit gebouw zorgen, met elkaar mooie dingen tot stand brengen en een positieve bijdrage leveren aan deze wijk.’

New kid in town

Een positieve bijdrage leveren, iets betekenen voor de buurt, is ook wat De Huidenclub wil doen. Waar Stichting B.a.d al dertig jaar een begrip is, is De Huidenclub the new kid in town: in 2021 gingen de deuren van de voormalige leerlooierij in Rotterdam-West weer open, na tien jaar dicht te zijn geweest. Nu als werkplaats voor ontwerpers, kunstenaars en andere change makers, die zich op initiatief van Liv Vaisberg en Chantal Schoenmakers samen over onderwerpen buigen.

‘We werken hier allemaal aan actuele, maatschappelijke thema’s,’ zegt productontwerper Sari Rikken, die ons welkom heet in haar nieuwe atelier, dat ze deelt met Carissa ten Teije van Studio CTT. Rikken is net bezig met het afgieten van porselein in een mal. Achter haar staan tientallen kommen, borden, bakjes en vazen van steengoed en porselein in verschillende stadia van het maakproces: van leerhard en bone dry, zoals dat heet, tot biscuit-gebakken en afgebakken porselein. ‘De rode draad in mijn werk is hedendaags consumentisme,’ zegt ze, terwijl ze een bordje van een plank pakt. Het heeft een elegante, organische vorm en een zorgvuldig afgewogen maat. ‘Ik heb het servies zo ontworpen dat je nooit méér eten opschept dan nodig. We zijn gewend geraakt aan te grote porties.’ Van haar meest recente ontwerp, de multifunctionele vaas Floral Lab, staan meerdere exemplaren in de studio. Rikken demonstreert graag hoe deze vaas, waarin ze handgeblazen glas combineert met keramiek, helpt om je bloemen mooi te schikken. En hoe je hem als vijzel en vergiet kunt gebruiken, bijvoorbeeld wanneer je rijpe bloemblaadjes wilt kneuzen voor culinaire of medicinale doeleinden. ‘Mijn ontwerp stimuleert om biologische bloemen te kopen, om beter naar bloemen te kijken en om de bloemen die we kopen, voor meer doeleinden te gebruiken.’

Tegenover het atelier van Rikken zit de studio van Supertoys Supertoys. Dit designduo bestaat uit Merle Flügge en Job Mouwen, die beide werden opgeleid tot architect, maar zich nu toeleggen op wat het duo zelf zo treffend art furniture noemt: objecten die even fascinerend kunstzinnig als functioneel zijn. Wie hun studio bezoekt, stapt een wereld binnen vol hybride creaties, die vrijwel meteen vertedering en genegenheid oproepen. ‘Als kind zie je heel snel ergens een magisch fantasieverhaal in, toch?’ zegt Flügge. ‘Met die kinderlijke blik kijken wij ook naar onze ontwerpen. We proberen ze een heel eigen karakter te geven, waar je je makkelijk emotioneel aan verbindt.’

Net als Rikken nam het duo een half jaar geleden intrek in De Huidenclub. ‘Job en ik zijn lang een beetje nomads geweest, maar hier hebben we onze plek gevonden,’ zegt Flügge. ‘De ondernemers in De Huidenclub kennen en helpen elkaar. Er is een houtwerkplaats en binnenkort een digitale werkplaats waar we gebruik van kunnen maken. Er vinden hier exposities en activiteiten plaats, waardoor we in korte tijd een culturele hotspot zijn geworden. Het is heel cool om daar onderdeel van te zijn. Dus ja, natuurlijk doen we ook mee aan het Groot Rotterdams Atelier Weekend!’

< De herontdekking van Willem Pijper

> De strip is een volwaardige kunstvorm