4e editie Rotterdams Atelier Weekend groter dan ooit!
De vierde editie van het Groot Rotterdams Atelier Weekend op 16 en 17 september is groter dan ooit. Wie zitten er eigenlijk in de Rotterdamse ateliers? En hoe zit die atelierwereld in elkaar? In aanloop naar GRAW openen vijf Rotterdamse ateliers alvast hun deuren voor de Kunstbode.
Tekst: Jonasz Dekkers
In de schaduw van de tragisch afgebrande Keilewerf in het Westen van Rotterdam ligt de Voedseltuin. Naast producent van groente en fruit voor de Voedselbank is de tuin tijdens het Groot Rotterdams Atelier Weekend (GRAW) voor het eerst een popup atelier. Saskia Risseeuw, fotograaf, is een van de kunstenaars die hier te zien zal zijn. Het is dus geen ‘echte’ expositie, maar een atelierruimte: “In de tuin zullen we met een groepje kunstenaars laten zien waar we mee bezig zijn, na het weekend zal het resultaat dan te zien zijn bij KunstWerkt in Schiedam.” Die groep is divers, zowel qua kunstenaars als qua materiaal, vorm en ervaring. “Ons uitgangspunt is samen dingen doen en samen dingen maken. De een is bezig met kleuren maken, de ander met papier van natuurlijke materialen en een volgende schildert daar dan weer op. Zo inspireren we elkaar.”
Een andere groep kunstenaars die meedoet aan GRAW zetelt aan de voet van de Watertoren in Kralingen: UTOPIA, een ideale wereld voor kunstenaars. Een van hen is keramiekkunstenaar Maud Timmermans. Met uitzicht op een dijkje vertelt Maud hoe fijn het is om met meerdere mensen een groot ateliergebouw te delen. “Toen ik hier introk hebben de anderen hier mij geholpen met van alles: opdrachten, tips over verzekeringen, financiën en dat soort dingen. En natuurlijk is het gewoon heel fijn om als freelancer af en toe je ei kwijt te kunnen bij collega’s. En als er een atelier beschikbaar komt, bepalen we via ons netwerk en op democratische wijze welke kunstenaar erin komt.” Lachend: “Beslissingen duren daardoor wat langer, maar het werkt goed voor de verbinding tussen gevestigde namen en jonge kunstenaars. Even verderop zit beeldhouwer Vadim Gryadov, een Russische kunstenaar met een achtergrond in architectuur. Zijn atelier is een soort tweede huis. “Voor kunstenaars, en zeker voor beeldhouwers die veel ruimte nodig hebben, is een groot, hoog atelier met goede lichtinval heel belangrijk.” Het is echter maar de vraag hoe lang zij nog van UTOPIA gebruik kunnen maken, want het pand staat te koop. Die onzekerheid is heel spannend, vooral omdat er simpelweg weinig beschikbare atelierruimte is in Rotterdam, verzucht Maud.
Dat herkent fotograaf Sander van Wettum. Hij zit in het oude meisjesschoolgebouw aan de Drievriendenstraat in het centrum, dat wordt beheerd door Stichting Kunstaccommodatie Rotterdam (SKAR). Door gebrek aan betaalbare ruimte trok Sander jarenlang van anti-kraak naar anti-kraakatelier. Na lang op de SKAR-wachtlijst te hebben gestaan heeft hij nu eindelijk een atelier toegewezen gekregen. “Dat is heel fijn, maar ik heb echt geluk gehad. Er zijn duizenden kunstenaars op zoek naar atelierruimte. Zij zijn amper georganiseerd en worden niet goed vertegenwoordigd. Het is toch een beetje ‘ieder voor zich’ in Rotterdam. Daar proberen we met ons initiatief (Atelier Unie Rotterdam) verandering in te brengen. Daarom is GRAW ook zo belangrijk – het is voor velen een kijkje achter de schermen van hoe de atelierwereld in Rotterdam werkt. Jonge kunstenaars hebben daar vaak geen idee van.” Dat komt ook omdat kunstenaars vaak wat op zichzelf gerichte mensen zijn, aldus tekenaar Jeanne Rombouts, die sinds de jaren negentig in het atelier aan de Drievriendenstraat zetelt. De rol van het atelier is veranderd, ziet Jeanne. “Vroeger was het atelier meer een open werkplek, nu is het voor veel kunstenaars vooral een privékantoor. Dat komt mede door de digitalisering, waardoor sommigen genoeg hebben aan een laptop om kunst te maken.” Omdat de Drievriendenstraat in beheer is bij SKAR, weten de dertig kunstenaars die er zitten dat ze kunnen blijven. “Dat maakt zo veel verschil: het zorgt ervoor dat je wil investeren in je plek, waardoor je praktijk professionaliseert”, zo stelt Sander. “Dat gun ik iedere kunstenaar.”
Aan de Oranjeboomstraat zien beeldend kunstenaars QS Serafijn en Leslie Robbins eveneens dat er weinig ateliers zijn in de stad. QS: “Ik heb nooit een echt atelier gehad, dus ik doe voor het eerst mee aan GRAW. In de jaren negentig was het atelierbeleid in Rotterdam goed, maar dat is niet meer zo.” Daarom is GRAW zo belangrijk, vertelt Leslie. Zij heeft kunstenaars van de afgebrande Keilewerf uitgenodigd om deze editie hun kunst bij hen tentoon te stellen, in het kader van Kunstenaars Zonder Atelier. “Een groep van zes beeldende kunstenaars doet mee! Solidariteit is altijd belangrijk, maar al helemaal na zo’n tragedie.”
Het is heel belangrijk voor kunstenaars om een goed atelier te hebben. De relatie tussen het werk en het atelier is namelijk vaak wederkerig, merkt schilder en beeldhouwer Sasja Hagens op, die met nog zo’n twintig andere kunstenaars aan de Ackersdijkstraat in Noord zetelt. “Hoe groter het atelier, hoe groter het werk dat je kan maken. Kunstenaars met een kleine plek, of zelfs zonder plek, worden echt beperkt in hun creatieve vrijheid.” De Ackersdijkstraat opent dit jaar het GRAW. “Een hele eer. We zijn hard aan het werk om het weekend hier spetterend te openen, met kunst, eten (gemaakt door buurtbewoners!), en livemuziek in de tuin – ik zou zeggen, komt allen!”
Groot Rotterdams Atelier Weekend
Op 16 en 17 september zetten meer dan 840 kunstenaars en 100 ateliercomplexen in Rotterdam hun deuren open voor publiek.
Volledig programma: grootrotterdamsatelierweekend.nl